Podcast | Hurddrave mei Foekje

Foekje Dillema, ‘de Friese stoomwals’ út Boerum. Ein jierren ’40 ferplettere se út it neat wei har konkurrinsje yn it ynternasjonale hurdrinsirkwy. Yn 1950 soe se as grutte kânshawwer dielnimme oan it EK yn Brussel. Mar dêr kaam it net fan: der waard twivele oft de flugge plattelânske wol in frou wie. De krekt ynfierde seksetest wegere se. Foekje waard foar it libben skrast. Har olympyske dream yn de knop brutsen. Oer dit yngripende libbensbarren swijde se oant har dea ta. Wie dat út skamte? Ut grutskens? Of ferset? Moatte wy dan ek swije?

Foto van Foekje Dillema — *^{Foto: Nationaal Archief}*

De foarstelling Foekje is in muzikale, emosjonele rekonstruksje fan Foekje har libben. Ferskate personaazjes besykje bleat te lizzen wat Foekje ús hjoed-de-dei te fertellen hat. Hoe is it om útsletten te wurden om wa’st bist, yn de sport en yn ‘e maatskippij? En wat seit har ferhaal oer ús, oer wa’t wy binne?

Yn gymsealen troch hiel Fryslân en op Oerol Skylge fiere we Foekje har eksplosiviteit, fearkrêft en ûnfersetlikheid.

Foekje is foar it grutste part Frysktalich. Nederlânske ûndertiteling is oanwêzich
Tagongsprizen: € 22,50 (regulier), € 19,50 (Freonen fan Tryater), € 16,50 (Jong o/m 25 jr)

Afbeelding met iconen voor toegankelijkheid

Tagonklikheid
Tryater fynt it wichtich om sa tagonklik mooglik te wêzen foar elkenien. We wurkje hjirfoar gear mei ferskillende organisaasjes dy’t har ynsette foar in ynklusive teäterbelibbing.
Klik hjir foar mear ynformaasje oer de tagonklikheid fan Foekje. Wolst (ien fan) de mooglikheden brûke by Foekje, kies dan de juste kaartsoart by it bestellen.

Tryater fynt it wichtich om sa tagonklik mooglik te wêzen foar elkenien. We wurkje hjirfoar gear mei ferskillende organisaasjes dy’t har ynsette foar in ynklusive teäterbelibbing.

Hjirûnder hawwe wy alles foar dy op in rige set. Wolst (ien fan) de ûndersteande mooglikheden brûke by Foekje, kies dan de juste kaartsoart by it bestellen.

Let op! Ast witte litst datst komst, dan kinne wy mei spesifike winsken rekken hâlde. Stjoer dan in mailtsje nei Hilly Kronemeijer. Ek ast fragen hast oer tagonklikheid en/of mear mear ynformaasje, wolst. Sy helpt dy graach fierder. We tinke graach mei dy mei oer hoe’t we foar dy teäter tagonklik meitsje kinne!

SITST YN IN ROLSTOEL EN/OF KINST MIN RINNE?

Rolstoelplakken beskikber: Foekje is rolstoeltagonklik.

AUDITIVE STIPE

By Foekje is Roger gehoorondersteuning (Phonak) beskikber foar minsken dy’t min hearre yn de foarm fan in mobile ûntfanger dy’t wurket as ringlieding.
De Roger gehoorondersteuning is op twa ferskillende wizen te brûken:
– Mei dyn eigen gehoarapparaat mei in T- of MT-stand* en CI (cochleair implantaat) yn kombinaasje mei de ûntfanger/luisterhulp.
– Mei in koptelefoan. Wy ha koptelefoans beskikber mar it is ek mooglik om in eigen koptelefoan (net triedleas) oan te sluten.
Tolk Nederlandse gebarentaal: Der is in tolk Nederlandse gebarentaal beskikber fia smart glasses fan 23 april ôf.

*Ringlieding en T- of MT-stand: In gehoarapparaat kin in ‘luisterspoelprogramma’ ha (T- of MT-stand). Skeakelje de T- of MT-stand yn en it gehoarapparaat kin de signalen fan de ringlieding ûntfange. Nim by fragen oer dyn gehoarapparaat en de oanwêzichheid fan de T- of MT-stand, kontakt op mei dyn hearspesjalist. Tryater brûkt foar de ringlieding it Phonak-Roger-systeem foar teäters.

FISUELE STIPE

Audiodeskripsje: Beskikber foar bline minsken of minsken dy’t min sjogge fan 23 april ôf.
Helphûnen binne wolkom.

ONDERTITELING

Nederlandse ondertiteling is aanwezig.

LANGUAGE NO PROBLEM

English subtitles: available (smart glasses) as from 23 april. Choose the ’ticket + smart glasses’

As tarieding op de Run of de foarstelling kinst harkje nei de trijedielige podcast Hurddrave mei Foekje. Hoe wjerspegelet it ferhaal fan Foekje Dillema de striid foar gendergelikens yn de sport hjoed-de-dei? Yn trije ôfleveringen prate we dêroer mei saakkundigen en ûnderfiningssaakkundigen.

Ein jierren ’40 wie dêr ynienen de wetterflugge atlete Foekje Dillema. Om’t se rekôr nei rekôr bruts, waard al gau twivele oft de plattelânske wol in frou wie. De krekt ynfierde seksetest wegere se. Foekje waard foar it libben skrast. Hoe is it om bûten spul set te wurden? En hoe fergiet it de Foekjes fan no en dy yn de takomst? Yn trije ôfleveringen komst dêr mear oer te witten. Underwilens daget in hurdrincoach dy út om yn beweging te kommen, sa kinst ûnder it draven harkje nei de ferhalen; twa miggen yn ien flap, moai no?!

Oflevering 1: Falske start
Yn dizze earste ôflevering sjogge we nei hoe’t en wêrom’t sport ûntstien is en hearre we wêrom’t froulju pas letter begûnen mei topsport. We sykje nei it antwurd op de fraach: kinne manlju en froulju as ‘gelyk’ yn topsport sjoen wurde? En kinne we sport en de maatskippij überhaupt yndiele yn man en frou?

Oflevering 2: Bûtenspul
Yn dizze twadde ôflevering hearre we wêrom’t oan sportfroulju en har prestaasjes twivele waard. En hoe is it wannear’t iepentlik oan dyn froulikheid twivele wurdt? We hearre persoanlike ferhalen en sykje nei de ûntwikkelingen fan ‘seksetesten’ yn de topsport.

Oflevering 3: Gelykspul
Yn de lêste ôflevering stelle we de fraach oft we eins stribje kinne nei gelikens en gendergelikens yn topsport. En wat betsjut de útspraak ‘there are only two genders’ fan Trump foar de Foekjes fan no? We sjogge foarút nei de takomst en hearre watfoar positive ûntwikkelingen de frouljussport al trochmakke hat.

De gasten

Danielle Pinedo is sportredakteur by de NRC. Se skriuwt benammen oer sport as sosjaal ferskynsel (ûnder oare wyklikse rubryk De Gelijkmaker). Yn 2022 wûn se mei twa kollega’s de NSP-priis foar it bêste sportsjoernalistike ferhaal fan it jier.

Jaike Belfor is aktrise en teätermakker, se spile û.o. yn ferskate foarstellingen fan Maastheater. Njonken teäter is fjochtsport har grutte leafde. Se jout karate – en selsferdigeningslessen en workshops yn stagefight. Ek is se sels aktyf as MMA-vechter en Olympysk mpic weightlifter en makket sy geregeld gefjochtskoreografiën foar films en searjes.

_{Foto: Isabel Sanchez Olid}

Henk Kraaijenhof is in ynternasjonaal bekende atletyktrainer en âld-bûnscoach. Hy wie sels in fertsjinstlik 400 meterrinner en wûn ûnder mear it NK-indoor. Bekend is hy benammen wurden as trainer/coach fan ûnder oaren Nelli Cooman en de Jamaikaanske Merlene Ottey en as loopadviseur fan eks-fuotballer Edgar Davids en âld-tennisster Mary Pierce.

Ella Witjes is Intersekse Ambassadeur en lid fan de Rie fan Tafersjoch fan NNID. Stichting NNID set him sûnt 2013 yn foar seksediversiteit yn it algemien en yntersekse yn it bysûnder. Ella is sels yntersekse en mei ús dielt se hoe’t it is om op te groeien as yntersekse persoan. Lykas Foekje hat Ella in grutte leafde foar hurdrinnen.

Agnes Elling wurket by it Pim Mulier Instituut yn Utrecht. It Mulier Instituut is in wittenskiplik ûndersyksburo dat him rjochtet op sport en bewegen. Agnes is in ynternasjonaal respektearre ûndersiker op it mêd fan sosjale ûngelikens yn en troch sport. As haad fan it kluster Deelname, Inclusie en Gezondheid is sy ek ûnderdiel fan it managementteam.

Konsept, ynterviews en regy: Jannie van der Veen en Eline de Vries Redaksjoneel advys: Johannes Keekstra Dramaturgysk advys: Nina Thunnissen Montaazje: Linze Valk Muzyk: Wiebe Gotink Voice-over: Lourens van den Akker Stim hurddraafcoach: Nynke Heeg Produksje: Nina Postma Mei tank oan: Jaike Belfort, Ella Witjes, Henk Kraaijenhof, Danielle Pinedo en Agnes Elling

Yn de fuotleasten fan Foekje organisearret Tryater op sneon 12 april in Run yn de omkriten fan Boerum.

Oanmelde Foekje Run Kuierje 5km

Oanmelde Foekje Run Hurdrinne 5km

Boerum, it plak dêr’t Foekje Dillema opgroeide, wenne en har lêste rêstplak hie. Dêr’t se op sokken har earste meters as hurdrinster makke. De Foekje Run nimt dy mei troch de Fryske wâlden mei oan de hoarizon it surrealistyske byld fan grûnsatellytstasjon ‘de Grutte Earen’, mar ek dwers troch it doarp. It startskot foar de Run wurdt jûn troch Johannes Kramer, boargemaster fan de gemeente Noardeast-Fryslân.

Underweis harkest nei ferhalen oer de topatlete, de doarpsbewenners fan Boerum en omkriten. Ek rinst in unyk rûntsje oer it terrein fan it grûnstasjon fan Boerum dat oars altyd ferbean gebiet is, komst by it monumint del dat it doarp foar Foekje oprjochte en Ljouwerter sjonger Sido Martens sil syn Ballade voor Foekje hearre litte.

Kinst derfoar kieze om te draven, mar miskien nimst leaver de tiid om dit te belibjen en wolst kuierje. It kin beide. It giet by dizze Run net om it beheljen fan de rapste tiid. Underweis bepaalst sels oftst stilstean wolst om de ferhalen te beharkjen, mar dat hoecht net. Ast leaver yn ien kear trochrinst, kin dat ek. Sa kinst op dyn eigen wize yn de fuotspoaren fan ús Fryske sportheldinne Foekje Dillema trede.

De Foekje Run wurdt organisearre troch Tryater yn gearwurking mei in groep bewenners en belutsenen út Boerum.

Ferhalen Yn de fuotleasten fan Foekje
Lâns de rûte fynst buordsjes mei QR-koades om de ferhalen te beharkjen. Mochtst op 12 april net kinne of de rûte leaver yn ien kear trochrinne wolle, dan kinst op in oar momint nei de ferhalen harkje. De buordsjes bliuwe noch oant heal juny stean. Scanst de koade mei dyn telefoan en harkest nei wat it bewuste plak dy te fertellen hat. Startpunt foar de rûte is doarpshûs Toutenburg yn Boerum.

Praktysk

Datum: sneon 12 april 2025
Ofstân: 5 kilometer
Startskot: kuierders 10.00 oere, hurdrinners 10.30 oere
De finish giet ticht om 12.30 oere
Kosten: € 7,50
Startlokaasje: Doarpshûs Toutenburg, Doctor Meihuizenstraat 2, 9851 AR Boerum

Doch geskikte (sport)klean en goeie skuon oan
Nim in smartphone mei koptelefoan of eardopkes mei foar it harkjen nei de ferhalen
Der is in wetterpunt by de Grutte Earen healwei de rûte
It doarpshûs is foar de start en nei de finish iepen foar in drankje
Toiletten en klaaikeamers (gjin douches) binne oanwêzich yn it doarpshûs

Klik hjir om dy oan te melden foar de Foekje Run Kuierjen 5km

Klik hjir om dy oan te melden foar de Foekje Run Hurdrinne 5km

Podcast: Hurddrave mei Foekje
Alfêst waarmrinne? As tarieding op de Run kinst harkje nei de hurddraaftrening-podcast Hurddrave mei Foekje dy’t dy in 3 ôfleveringen tariedt op de Foekje Run. De ôfleveringen nimme dy yn ynterviews mei nijsgjirrige gasten út it sportfjild mei yn de syktocht nei lykweardichheid yn de topsport tusken manlju en froulju.

Team organisaasje Boerum: Evelien Jansma, Alicia Talma, Marinus Kroes, Irene van der Let, Gea Douma, Trudy Meijer, Korien Boerema, Emma van der Let, Bolinda Koers en Karin Rinsma.

Kredits